|
MOTOPOMP GÜÇ İHTİYACININ BELİRLENMESİ
Q x Hm x γ 1 HP = 0.736 KW
N = -------------------------- 1 L/s = 3.6 m³/h
75 x nm x np
N = Motopomp gücü (HP)
Q = Sistemin debisi (L/s)
Hm = Manometrik yükseklik (emme yüksekliği + basma yüksekliği + sürtünme
kayıpları ) mSS
nm = Motor randımanı - % 80 (0,80)
np = Pompa randımanı - % 75 (0.75)
75 = Beygir gücü metrik ifadesi
γ = Akışkanın yoğunluğu (ton/m³)
ELEKTROMOTOPOMP İLE ELDE EDİLEN SUYUN MALİYETİNİN HESABI
Randımanı 0.60 olan bir pompaj ünitesinde, toplam yük kayıpları 10 mSS
olan 10 kW gücündeki bir elektrik motoru 20 metrelik geometrik yüksekliğe 10 h’de
kaç ton su çıkarır?
Elektrik enerjisinin kWh bedeli 0.119 TL olduğuna göre 1 ton suyun maliyeti ne olur ?
Q x Hm x γ N x 102 x n
N = ---------------------- = ---------------------------
102 x n Hm x γ
10 x 102 x 0.60
Q = ----------------------------- = 20.4 L/s
(20 + 10) x 1
Q = Debi L/s
Hm = Manometrik yüks. (m) n = 0.60 V = 20.4x3600x10
n = Motopomp randımanı % N = 10 kW V = 734400 L
N = Motorun gücü kW γ = 1 ton/m³ V = 734.4 ton
γ = Akışkanın yoğunluğu ton/m³ V = Hacim (ton)
102 = kW metrik ifadesi
Hm = 20 + 10 = 30 m.
Motorun gücü 10 kW olduğuna göre, 10 saatte 10 x 10 =100 kW enerji çekeR
. Elektrik enerjisinin kWh bedeli 0.119 TL olduğuna göre, toplam 100 x 0.119 TL = 11.90 TL
’lık elektrik sarfedilmiş olur.
11.90 TL
= ---------------------------- = 0.0162 TL/ton
734.4 ton
YAĞMURLAMA SULAMA PROJESİ VE UYGULAMALARINDA DİKKAT EDİLMESİ
GEREKEN ÖNEMLİ HUSUSLAR
1. Anaboru hattında müsaade edilen yük kaybı, pompanın geliştirdiği basıncın
% 15’inden fazla olmamalıdır.
2. Ana hat üzerinde iki lateral aralığı arasındaki mesafe ıslatma alanına ait çapın
% 65’ini aşmamalıdır.
3. Lateral üzerindeki yağmurlama başlıkları aralıkları, ıslatma alanına ait olan çapın
% 50’sinden fazla olmamalıdır.
4. Eş bir su dağılımı açısından lateral üzerindeki uç başlıklar (birinci ve sonuncu yağmurlama başlığı) arasındaki basınç farkı, işletme basıncının % 20’sini aşmamalıdır.
TUZLULUK YÖNÜNDEN SULAMA SUYU SINIFLARI
Sınıflar: Elektriksel İletkenlik (Mikromhos/cm. 25º C):
1. Sınıf : Düşük tuzlu sular 0 – 250
2. Sınıf : Orta tuzlu sular 250 – 750
3. Sınıf : Yüksek tuzlu sular 750 – 2250
4. Sınıf : Çok yüksek tuzlu sular 2250’den fazla
TUZLULUK YÖNÜNDEN TOPRAKLARIN SINIFLANDIRILMASI
|
Sınıflar
|
Toplam Eriyebilir Tuz
Konsantrasyonu
(EC x103) (25oC)
|
Elektriki Geçirgenlik
(Milimhos/cm)
|
|
1
|
Tuzsuz Toprak
|
0 – 0.15
|
> 4.0
|
|
2
|
Az Tuzlu Toprak
|
0.15 – 0.35
|
4.0 – 8.0
|
|
3
|
Orta Tuzlu Toprak
|
0.35 – 0.65
|
8.0 – 16.0
|
|
4
|
Yüksek Tuzlu Toprak
|
< 0.65
|
> 16.0
|
İÇME VE KULLANMA SULARINDA ARANAN ÖZELLİKLER
(Gıda Maddeleri Tüzüğü’nün 425. Maddesine Göre)
1. Daima berrak, renksiz, kokusuz ve tortusuz olmalıdır.
2. Amonyak ve nitrit bulunmamalıdır.
3. Sertlik derecesi en fazla 50 Fransız derecesi olmalıdır.
4. PH 6.5 ile 9.2 arasında olmalıdır.
5. Nitrat litrede 45 mg.den fazla olmamalıdır.
6. Toplam organik madde miktarı litrede 3.5 mg’ı geçtiğinde mutlaka bakteriyolojik analiz yaptırılmalıdır.
SULAMA MODÜLÜ
Birim sulama alanı için gerekli olan su miktarıdır. Birimi L/s/ha’dır.
A x dt 10 x dt
q = ------------------------ q = -------------------------
3.6 x T x 31 3.6 x T x 31
q = Sulama modülü (L/s/ha)
A = Alan (1 ha = 10 da)
Dt = Toplam sulama suyu miktarı (Brüt su) (mm)
T = Sulama süresi (saat)
31 = Aydaki gün sayısı
ÖRNEK
Bitki : Yonca
Sulama Yapıldığı Ay : Temmuz
Net Sulama Suyu İhtiyacı : 314.0 mm
Sulama Randımanı : % 70
Sulama süresi : 16 saat
Sulama Modülü : ?
314.0
Sulama Modülü: dt = -------------------= 449 mm
0.70
10 x 449 4490
q = --------------------------- = ----------------------- = 2.5 L/s/ha
3.6 x 16 x 31 1786
NOT : 1 mm’lik yağış 1 da arazide 1 ton suya, 10 cm’lik kar yağışı ise 1.5 – 2 cm
yağışa eşdeğerdir.
DEĞİŞİK BÜNYELİ TOPRAKLARIN KULLANILABİLİR SU TUTMA KAPASİTELERİ
VE SU ALMA HIZLARI
|
Toprak Bünyesi
|
Kullanılabilir Su Tutma Kapasitesi (mm/ 1 m)
|
Toprak Bünyesi
|
Su Alma Hızı (mm/h)
|
|
Sınırlar
|
Ort.
|
Sınırlar
|
Ort.
|
|
Çok kaba bünyeli kum
|
33 - 62
|
40
|
Kumlu
|
25.0 – 250.0
|
50.0
|
|
Kaba bünyeli kum, ince kum ve tınlı kum
|
60 - 80
|
70
|
Kumlu - tınlı
|
13.0 – 76.0
|
25.0
|
|
Kaba bünyeli kumlu tın ve ince kumlu tın
|
85 - 125
|
105
|
Tınlı
|
8.0 – 20.0
|
13.0
|
|
Orta bünyeli çok ince kumlu tın ve tın
|
125 - 190
|
160
|
Killi - tınlı
|
2.5 – 15.0
|
8.0
|
|
İnce bünyeli killi tın ve siltli killi tın
|
145 - 210
|
175
|
Siltli - killi
|
0.3 – 5.0
|
2.5
|
|
İnce bünyeli kumlu kil, siltli kil ve kil
|
135 - 210
|
170
|
Killi
|
0.1 – 1.0
|
0.5
|
|
