TOPRAK DEZENFEKSİYONU: Seralardaki yüksek oransal nem ve ısı , topraktaki havasız ortamın toprak hastalık ve zararlılarının meydana gelmesine sebep olmaktadır. Bu hastalık ve zararlılar toprak dezenfeksiyonu yapılarak önlenmelidir. Toprak dezenfeksiyondan önce serada bulunan bütün bitki artıkları ve kökleri iyice temizlenmelidir. Toprak bol su ile yıkanmalı, sera toprağının sıcaklığı 15-30° C olmalıdır. Seracılıkta toprak dezenfeksiyonu ‘’Buharla dezenfeksiyon’’ ve ‘’ toprakla dezenfeksiyon’’ olmak üzere iki türlüdür.
BUHARLA STERİLİZASYON: Toprak altından buharla dezenfeksiyonda önce 35-40cm derinlik, 15-20cm genişlik ve birbirinden 50 cm uzaklıkta kanallar açılır. Kanalların içine 4-5cm çaplı buhar boruları yada 10-15cm çaplı buhar künkleri, delikleri altta ve yanlara gelecek şekilde yerleştirilir. Üzerine 2,5 cm’lik bir kalınlık oluşturulacak şekilde çakıl atıldıktan sonra toprak atılır. Buharlanacak sera toprağının üzeri plastik örtü ile iyice örtülür. Toprak üzerinden buharlama uygulama şekli daha kolay olması bakımından daha yaygın olarak kullanılır. Bu yöntemde kanal açma işlemine gerek yoktur. Toprak üzerinden buharlamada buharın istenen toprak tabakasına işlemesi ve sıcaklığın yükselmesi için gereken zaman 10 saat gibi daha uzundur. Buharla sterilizasyondan sonra bitkiler temiz saksılarda yetiştirilmelidir, sera içinde sterilize edilmemiş ayakkabı ile dolaşılmamalıdır.
SOLARİZASYON: Yaz aylarında nemli sera toprağı 4-6 hafta süre ile ince şeffaf örtü ile kaplanarak yapılır. Solarizasyon topraktan bulaşan mantarlar, nematodlar ve yabani ot tohumlarının kontrolünü sağlar. Tek ve çok yıllık yabancı otların kontrolü yapılır. Verimi ve ürün kalitesini arttırır. Solarizasyona Haziran ortası – Temmuz ayı başlarında başlanmalıdır.
KİMYASAL DEZENFEKSİYON: Toprağın gaz, sıvı veya kuru toz halinde olan kimyasal maddelerle dezenfeksiyonudur. Formaldehit, VAPAM, DD, nemagon, basamid ve Methil Bromid gibi kimyasallar kullanılır. . Methil Bromid’in dünyada kullanımı durdurulmuştur.
CHLOROPICIRIN : Fusariım solgunluğu, Verticulum solgunluğu, Antraknoza karşı kullanılır.
SODIUM-METHAN: Fusarium solgunluğu, verticulum solgunluğu, Antraknoz ‘u önlemek amacıyla kullanılır.
SULAMADA VERİLECEK SU MİKTARI : Ne kadar su verileceği konusunda en kolay ve emin yol evaporimetre ve tansiyometre kullanımıdır. Evaporimetre suyun buharlaşma miktarının göstermektedir. Bitkilerin üst seviyelerine yerleştirilir, her gün alınana değerlere göre su gereksinimi bu amaç için hazırlanan çizelgeden hesaplanır. Tansiyometre ise sulama yapılan bitkilerin bulunduğu sıraya tansiyometrenin seramik ucu belirlenen bitki kök seviyesine gelecek şekilde yerleştirilir. .Kuru yada nemli toprakta tansiyometre 3 cm’yi gösterene kadar sulama işlemine devam edilir.
Bunun dışında en yaygın olarak kullanılan başka method ise : seraya fideler dikilmeden önce toprak su ile iyice dolgun hale getirilir. Böylece toprağa bitkinin belirli bir süre için gereksinimini sağlayacak miktarda su verilmiş olur. Dikimden hemen sonra verilecek olan sular bitkilerde vejetatif gelişmenin hızlanmasına neden olur. Bitkiler domates meyveleri ilk salkımlarda fındık ve hatta ceviz büyüklüğünü, hıyar meyveleri 3-4 cm boyu kazanıncaya kadar su verilmemeye ve gerektiğinde susuzluğun çapa ile giderilmesine çalışılır. Bu dönem yaklaşık dikimden sonra 4 hafta kadar sürer. Dikim öncesi sulama ekim yada dikimden 1 ay kadar önce, göllendirme şeklinde yapılır. Bu sulama yapılmaz ise alt toprak tabakası, normal sulama suları bu tabakaya ulaşamayacağından devamlı kuru kalır. Bu tabaka kuru kalır ise kök gelişmesi üzerinde olumsuz etki yapar.
SERADA HIYAR YETİŞTİRİCİLİĞİ:
Erken mahsülde hıyar fidelerinin seraya dikilmesinden sonra başta gündüz hava sıcaklığı 20-22°C olmalı sonradan 24-28°C’ye çıkarılmalıdır. Hava sıcaklığının 30-35°C’nin üzerinde uzun süre seyretmesi halinde gelişme durgunlukları ve meyve zararlanmaları olurIşık şiddeti düşünce mahsül miktarı da azalır. Eğer ısıtılan serada hıyar üretimi yapılacaksa seranın dikimden birkaç gün öncesinde ısıtmaya başlanması gerekir. Dikimden sonra uzun süreli nem düşüklüğü ve yüksekliğinden kaçınılmalıdır. Meyve, hava cereyanından korunmaz ise çok kuru, kıvrık ve sivri meyve meydana gelir. BUDAMA:
Yetiştirilen çeşitte dişi çiçeklerden ayrıca erkek çiçekler meydana geliyorsa bu erkek çiçeklerin açmalarından itibaren 24 saat içinde toplanmaları gerekmektedir. Erkek çiçeklerin meyve üzerinde durmaları bazı mantari hastalıkların üremelerine neden olur. Vazifesi bitmiş sararmaya başlamış yapraklar ile gövde üzerindeki yaprakların yarısı alınır. Hıyar yetiştiriciliğinde bitki boyu 50-60cm olunca gövde üzerinde sürgünler çıkmaya başlar. Sürgünler kendi hallerinde bırakılırlarsa ana gövdenin büyümesi zayıflar. Sürgünlerde iki meyve bırakılarak ucu alınır. Sürgün ucu geçen aylarda haftada iki defa diğer aylarda haftada bir defa alınmalıdır. Bitki üzerinde meyve meydana gelen sürgünlerde meyveler sona erdikten sonra gövdeye 1-2 cm mesafeden bıçakla kesilerek alınır.İpe dolanarak üstteki tele gelen bitkinin büyüme noktası telden sonra 1-2 yaprak bırakılarak alınır. Yaşlanan ve yere değen yapraklar alınarak hava sirkülasyonu sağlanır. Mevsim sonlarında ürün fiyatlarının uygun olduğu devrede vazifesi bitmiş sararmış yapraklar ile gövde üzerindeki yaprakların yarısı alınır. hıyar büyüme noktası incelir renkl koyulaşıp tüylülük artar ve bitki
bünyesindeki sertlik kaybolur, erken saatlerde yaprakta pörsüme görülür, gövde ve meyvede dikenlilik artar ise bitki sulanmalıdır. Partekonarp çeşitlerde (hıyar tozlanma olmadan meyve verir, bitkide devamlı dişi çiçek meydana gelir ve bir yardımcı olamadan meyve gelişir) sulama eksik edilmemelidir.
HASAT: Örtüaltı sonbahar hıyar yetiştiriciliğinde hasat kasım ayında
başlar ve ocak ayı başına kadar devam eder. Tek mahsül yetiştiriciliğnde hasat Aralık ayında başlar. Hasat Ocak ayı sonuna kadar iyi devam eder. Hıyar meyveleri normal çeşit uzunluğunun 2/3 ‘üne ulaştıklarında toplanır. Erken hasat edilen meyveler çabuk pörsürler. Hasat sabah saatlerinde yapılmalıdır.
Bazı Hıyar Hastalıkları: Bitki solgunluğu hastalığı köşeli yaprak lekesi, antraknoz hastalığı, kök boğazı çürüklükleri, fusarium solgunluğu, gövde çürüklüğü, mildiyö hastalığı, kurşuni küf hastalığı, mozaik virüsü, ıyarda büyüme noktası incelir, renk koyulaşıp tüylülük artar ve bitki ığı, köşeli yaprak
domates ve salatalığın ortalama verimleri aşağıdaki gibidir
tek ilkbahar
domates cam 15 11
domates plastik 12 8
salatalık cam 20 15
salatalık plastik 14 11
